Herriaren aurka Israelgo Estatua egiten ari den
genozidio terrorista salatu nahi dugu.
Udazkena hasiko da irailaren 22an, arratsaldeko zortziak eta 19 minututan
Musika klasikoan hasiberrientzako iradokizunak
Antonio Vivaldi (1678-1741) apaiz, biolin jotzaile eta konpositore italiarra izan zen, apaiz gorria izenez ezaguna (“il prete rosso”). Venezian jaio zen, eta umetan ikasi zuen aitarekin biolina jotzen; 15 urte zituela Seminarioan sartu zen, eta apaiztu ondoren, ia ezin zituen bere erlijio-betebeharrak bete, osasun-arazoak baitzituen; beraz, biolin irakasle izendatu zuten umezurztegi batean, non eskola teorikoak eta instrumentu-eskolak ematen baitzituen. 40 urterekin, Kapera Maisu izendatu zuten Mantuan, eta han idatzi zituen bere Lau urtaro ospetsuak. Handik Milanera joan zen, gero Erromara, gero berriro Veneziara, eta azkenik Vienara, bertan hil zelarik. Bere bizitzan zehar ia 800 obra konposatu zituen, horietatik erdiak kontzertuak, 40 opera, 60 obra erlijioso eta sonata ugari.
Lau urtaroak, Vivaldiren lanik ezagunena, biolin eta orkestrarako lau kontzertuk osatzen dute (kontzertu bakoitza urtaro bati eskainia dago: Udaberria, Uda, Udazkena eta Negua). Garai hartan ohikoa ez zen arren, Vivaldik urtaro bakoitzean irudikatu nahi zuena deskribatzen zuten akonpainamendu-poema batzuekin argitaratu zituen kontzertuak. Ondoren musika programatikoa edo deskriptiboa deituko zenaren adibide goiztiar eta zehatzenetako bat eskaintzen du, elementu narratibo bat duen musika.
Udazkena: I (0'5 ") ALLEGRO "Nekazaritza ospatzen du, dantza eta kantuekin, Bakoren mahats-bilketa zoriontsua eta likorearen plazer alaia; gehiegi erabiltzen du, bere gozamena ametsean amaitzen delarik ".- II (4' 45") ADAGIO MOLTO. "Denek jo behar dituzte dantzak eta kantuak. Aire epelak plazerra eta ongizatea ematen ditu, eta urtaroak amets gozo-gozo baten gozotasun ederrera gonbidatzen ditu hainbeste ".- III (7 '14") ALLEGRO. "Egunsentian ehiztaria ehizara ateratzen da adarrekin, eskopetekin eta txakurrekin. Ihes egin piztiari, eta arakatu egiten dute. Eskopeta eta zakurren zarata handiak harritua eta akitua; zauritua, ihes egiteaz aspertua eta garaitua, jota hiltzen "(Vivaldik dioenez).
Gaur Julia Fischerrek bakarlari gisa eskainiko digu, Academy of St Martin in the Fields-ek lagunduta.
Reveriano Soutullo Otero (Puenteareas, Pontevedra, 1880ko uztailaren 11 - Madril, 1932ko urriaren 29a) espainiar zarzuela eta pasodobleak konposatu zituen. Aitak zuzentzen zuen Redondela banda, eta, horregatik, Reverianok musika gertu izan zuen txikitatik. 19 urterekin, Madrilgo Kontserbatoriora joan zen ikastera, eta, bitartean, kornetina joz lortu zuen bizimodua. Belarrian infekzio bat izan zuen eta erdi gor utzi zuen. Madrilen hiru urtetan harmonia eta
konposizioa ikasi zuen aparteko saria eman ziotelarik. 1906tik 1907ra Vigora itzuli zen eta atzerrian musika ikasteko beka bat eman zioten. Horri esker, italiar eta alemaniar musikariekin harremanetan jarri zen; baina gehien markatu zuten musikariak Parisen aurkitu zituen: Debussy eta Ravel.
Juan Bautista Vert Carbonell (Carcagente, Valentzia, 1890 - Madril, 1931ko otsailaren 16a) espainiar zarzuela-konpositorea izan zen. Jaio eta hilabete gutxira, bere familia Ontenientera joan zen bizitzera, eta han hazi, bizi eta berezko bihurtu zen. Musika ikasketak Enrique Casanova herriko bandaren zuzendari eta Santa Maria Jasokundearen Eliza Artziprestaleko organistarekin hasi zituen. Urte batzuk geroago, pianoa, harmonia eta konposizioa lantzen jarraitu zuen Manuel Ferrandorekin. Hamalau urte zituela, biolina eta pianoa menperatzen zituen, eta 1911n Madrilera joan zen, Musikako Goi Mailako Errege Kontserbatorioan matrikulatuz. Bat-batean hil zen Madrilgo bere pisuan, berrogei urte zituela, La maja serrana idazten ari zela.
Musuaren kondaira bi ekitalditan banatutako zarzuela bat da, hiru koadrotan banatua, Enrique Reoyo, José Silva Aramburu eta Antonio Pasoren libretoarekin eta Reveriano Soutullo eta Juan Vert maisuen musikarekin. Arrakasta handiz estreinatu zen Madrilgo Apolo Antzokian, 1924ko urtarrilaren 18an, ostirala.
Gaur egun, Voces para la Paz orkestrak, Miguel Roa maisuak gidatuta, bere Intermedio ospetsua eskainiko digu, Mocedades taldeak Amor de hombre kantuan interpretatu zuena.
Carlos Vicente Guastavino (Santa Fe, 1912ko apirilaren 5a - ibidem, 2000ko urriaren 29a) musikagile eta pianista argentinarra izan zen. Santa Fen jaio eta hil zen, Argentinako izen bereko probintziako hiriburuan. Bere haurtzaroa musika maite zuen familia baten baitan igaro zuen; berezkotasuna eta intuizio musikala izan ziren Carlosen lehen esperientzia ludikoak, sei anaietatik hirugarrena, lau urte besterik ez zituela, Esperanza Lothringer pianistaren ikasle zela, Udal Antzokian debutatu zuena. Buenos Airesen kokatuta, Musika Kontserbatorio Nazionalean hilabete gutxi batzuk eman ondoren, Athos Palma konpositore eta pedagogoarekin modu pribatuan ikasten jarraitu zuen. Harekin sistematizatu zuen, oso denbora laburrean, aldez aurreko ezagutza enpirikoen ezagutza, batez ere harmonia, morfologia eta kontrapuntuko diziplinetan.
Bidaien eta esperientzia artistiko bizien bizitza izan zen 40ko eta 50eko hamarkadetan zehar eraman zuena. Argentinako herrialde mugakideetako ibilbideak, Londresen egindako bi egonaldiak eta 1956an Sobietar Batasunean eta Txinan egindako birako hilabete batzuk, konpositore-pianista ospea finkatu zioten, bere ganberako ahots-errepertorioan eta kutsu nazionalistako piano-errepertorioan. Bere ekoizpena zabala da ganbera eta bakarlari errepertorioaren arloan: pianoa duten ahots piezak, a capella koru lanak, instrumentu taldeentzat, pianoa eta gitarra. Batzuek hainbesteko zabalkundea lortu zuten, non behin eta berriz berrargitaratu behar izan zituzten ("Pueblito, mi pueblo", "Se equivocó la paloma" eta "Bailecito" abestien kasuak izan ziren eta dira nabarmenenak zentzu horretan). Interprete klasiko eta herrikoi ezagunek XX. eta XXI. mendeko kontzertu eta grabaketetan ekin diote beren musikari.
Gaur, gitarrarako bertsioan, Carlos Guastavinoren Bailecito aurkeztuko dugu, Silvia Costanzok interpretatua.
Leonard Bernstein (1918 - 1990), konpositore, pianista eta orkestra-zuzendari estatubatuarra, AEBn jaio zen lehen orkestra-zuzendaria izan zen, mundu osoan ospea lortu zuena, munduko zuzendaririk onenetakotzat jotzen dena; eta New Yorkeko Orkestra Filarmonikoa zuzendu zuelako, 1958 eta 1972 bitartean telebistan eman zituen Gazteentzako kontzertuengatik eta bere konposizio askotariko eta bikainengatik ospetsua. Gustav Mahler musikagilearen berpizte modernoan eta funtsezko irudia izan zen, izugarri interesatzen zitzaion konpositorea izanik.. Konpositore gisa, pianorako musika, ganbera-musika, ahots-musika, erlijio-musika, balleterako, zinemarako, operarako eta musikaletarako obra eszeniko ugari eta orkestra-lan ugari idatzi zituen.
On the Town (euskaraz Egun bat New Yorken) Leonard Bernsteinen musika eta Betty Comden eta Adolph Greenen hitzak dituen musikala da. 1944an konposatu zuten, Broadwayn antzezteko. Bertan oso abesti ezagunak daude, besteak beste, New York, New York. Ondoren, 1945ean, zinemarako egokitzapena egin zen. Aipatutako New York, New York abestia oso ezaguna egin da Estatu Batuetan, eta AEBetako zinemaren 100 abesti esanguratsuenen zerrendan sartu zen 41. postuan, American Film Institutek 2004an egin zuen zerrendan.
Gaur On the Towneko Suite Sinfonikoaren hirugarren mugimendua eskainiko dugu, Times Square, Aragoiko Goi Mailako Musika Kontserbatorioko Orkestra Sinfonikoaren interpretazioan, Juan Luis Martínez maisuak gidatuta.
Musika klasikoari buruzko iradokizunak
Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791) musika konposizioko hiru erraldoietako bat da, Bach eta Beethovenekin batera. Haur prodijioa, Salzburgon jaioa, sei urterekin teklatua eta biolina menderatzen ditu eta konposatzen hasten da. Leopold bere aitak bira nekagarrietan erakusten du Europako hainbat gortetan. Konpositore emankorra izan zen (bost urte zituenetik hil zen arte idatzitako 600 lan baino gehiago ditu), eta mota guztietako musika-generoak landu zituen: piano-lanak, ganbera-musika, sinfoniak, obra kontzertanteak, obra koralak, operak, … guzti-guztiak, bere generoko maisulanak. Bere operak, Txirula Magikoa, Don Giovanni, Cosi fan Tutte, eta Figaroren ezteiak, mundu osoko 10 opera ospetsuenen artean daude. Vienan hil zen 35 urte zituela.
Mozarten lanen katalogoa edo Köchel katalogoa (Köchel Verzeichnis, alemanez) Ludwig von Köchelek sortu zuen 1862an eta Wolfgang Amadeus Mozart-ek konposatutako musika lanak zerrendatu zituen. Mozarten lan bakoitza K. edo KV laburdura aurretik duen zenbaki batek izendatzen du; zenbaki horrek bere sorkuntzaren ordena kronologikoa izendatzen du, eta obra gehienetarako balio du, nahiz eta Mozarti oker egotzitako beste autore batzuen lan batzuk agertzen diren ere, eta oraindik aurkitu ez diren beste benetakoak aipatzen ez dituen.
Sonata, hasiera batean, musika-tresnaren batek edo batzuek jotzeko edo "sonatzeko" idatzitako konposizioa zen, “kantata” ahots batek edo batzuek abesteko zen bezala. Klasizismotik aurrera (1750-1810), bere definizioa normalean hiru mugimendutan egituratutako lan bati egokitzen zaio (azkar-geldo-azkar), baina batzuetan lau ere izan ditzake, sarrera txiki batekin edo gabe osatuz. Ez da sonata formarekin nahastu behar, hiru atal etenik gabe dituen konposizio-eredua baita: a) bi gai nagusiak eta kontrastagarriak azaltzen dira; b) bi gaien garapena aurkituko ditugu; c) berriz aurkezten dira gaiak.
Pianorako 11. sonata la maiorrean, K. 331, Mozarten pianorako sonatetan ospetsuena da, bereziki bere hirugarren mugimenduagatik, transkripzio eta bertsio ugari izan dituena eta duela urte askotatik pianisten "bataila-zaldietako" bat dena. Musikologo askok (Saint Fiux, besteak beste) diote sonata hori bildumako hamargarrena izango zela, eta Do maiorreko aurrekoak hamaikagarren postua hartuko zuela. Baina, hala ere, Alfred Einsteinek 1784ko ekainaren 9-12an Mozartek aitari zuzendutako gutun bat gogoratzen du, non honek argi eta garbi adierazten dituen hiru sonatak Do maiorrean, La maiorrean eta Fa maiorrean. Sonatak hiru mugimendu ditu: I (O'OO ") ANDANTE BARIAZIOEKIN: Gaia (0' 03"); 1. Bariazioa (0 '51 "); 2. Bariazioa (1' 33"); 3. Bariazioa (2 '21 "); 4. Bariazioa (3' 16"); 5. Bariazioa (3 '59 "); 6. Bariazioa (5' 48") .- II (6 '54 ") MINUETOA.- III (10' 23") RONDÓ ALLA TURCA (Mozarten Martxa turkiarra).
Gaur, sonata osoa ikustea iradokitzen dugu, Olga Jegunova (1984) piano-jotzaile letoniarraren interpretazioan.
Edvard Grieg (1843-1907) musikagile eta pianista norvegiarra izan zen, erromantizismoko ordezkari nagusietako bat. Bere ama, Gesine, bere lehen piano irakaslea izan zen; geroago, 1858ko uda borealean, Griegek, Ole Bull biolin jotzaile norvegiar ospetsua ezagutu zuen, familiaren laguna eta amaren koinatua. Griegek bere herrialdeko folkloreko kantu eta abesti asko moldatu zituen, eta, horrela, norvegiar nortasun nazional bat sortzen lagundu zuen, Jean Sibeliusek Finlandian edo Antonín Dvořákek Bohemian egin zuten bezala. Bere lanik garrantzitsuenak honako hauek dira: Pianorako Kontzertua la minorrean, Pieza lirikoak diren lan intimistak (Pianorako), Suite Holberg (gaur eskaintzen duguna) eta bereziki, Peer Gynt, Henrik Ibsen idazleak izen bereko dramarako eskatuta idatzi zuen musika intzidentala.
Griegen lanen katalogoa. Bere obrak Opus zenbakiaren arabera sailkatzen dira (latinez opus hitzak 'obra' esan nahi du), musikan konpositore gehienen obrak katalogatzeko erabiltzen den terminoa baita XVII. mendetik aurrera.
In Autumn Op. 11 (Udazkenean), Edvard Griegek 1865ean idatzitako kontzertu-obertura bat da. Orkestrak jotako akordeekin hasten da irekiera-andantea, zurezko haizezko gai eguzkitsu batekin kontrastatzen dutenak. Tentsioa poliki-poliki handitzen da sonata formako Allegro re minorreko sekzio bateraino (esposizioa-garapena-berresposizioa). Orkestrak "Udazkeneko ekaitza" izeneko abesti batetik ateratako kantu nagusiari heltzen dio berriro. Gai nagusiaren ondoren, bigarren mailako gai bat entzuten da. Garapenak aurreko gaien itzulera dakar, modulazio urduri batzuen bidez. Tronpa eta sokentzako sekzio geldoago baten ondoren, laburbiltzeak gai nagusien itzulera dakar. Obertura amaitzeko, haize zuraren gaia arrakastaz errepikatzen da.
Felipe Gorriti y Osambela (1839-1896) musikagile nafarra izan zen, eta bere lehen musika-ezagutzak aitarengandik jaso zituen, Huarte-Arakilgo (Nafarroa) organo-jotzailearengandik, eta gero, Mariano Garciarengandik, Iruñeko katedraleko kapera-maisuarengandik. Urte batzuk geroago, Madrilgo Kontserbatorioan jarraitu zituen ikasketak, Jimeno de Lerma eta Hilarión Eslavarekin. 1867an, oposizio bidez, Tolosako hiribilduko organista plaza irabazi zuen, ospe handia lortuz eta Tolosako parrokiako kaperari ospea emanez, hara joaten baitziren, astean bizpahiru aldiz, organista eta ikasle ugari maisuaren irakaspenak jasotzera. Era askotako 300 obra erlijioso idatzi zituen: meza solemneak, Requiemak, moteteak, nokturnoak, miserereak, etab.
Miserere. Ignacio Mocoroak idatzi zuen azken karlistaldiaren ondoren Tolosan geratu zela eta urte dezente eman zituela, "goarnizio militar bat bere musika bandarekin". Hori aprobetxatu zuen Felipe Gorritik, parrokiako harizko orkestrarekin eta banda militarreko elementuekin, orkestra oso bat sortzeko. Orkestra horrek, Milpagerren zuzendaritzapean, bere "misereak" ezagutzera eman zituen 1885etik 95era bitarteko Aste Santuko emanaldietan. Álvaro Milpager XIX. mendearen bigarren erdiko musika militarreko figuretako bat da. Gaur Felipe Gorritiren 7. Misererea aurkeztuko dugu, Nerea Castellot sopranoarekin, Víctor Castillejo tenorrarekin, Silvano Baztan baritonoarekin, Iruñeko Orfeoiarekin eta Nafarroako Sinfonikoarekin, guztiak Igor Ijurra maisuak zuzendua.
Martin Lohse, Kopenhagen jaio zen, eta Musika Zientzien Institutuan hasi zen ikasten. Horrez gain, erretorika eta matematika ikasketak egin zituen, baita geologia ere Kopenhageko Unibertsitatean. 1995ean Kopenhageko Danimarkako Musika Errege Akademian onartua izan zen, non konposizioa eta musikaren teoria ikasi zituen Hans Abrahamsen eta Niels Rosing-Schowren ikasle bezala. 2004an, Royal Academy of Musicen egin zuen debuta, eta musika-teorian ere maisutza lortu zuen. Gaur egun, musika-teoriako irakasle elkartua da, eta Danimarkako Errege Musika Akademiako Musika Teoriaren Departamentuko zuzendaria. Bere akordeoi lanak erregularki jotzen dira nazioarteko lehiaketetan, bilera komunitarioetan eta jaialdietan.
Hanzhi Wang, bere birtuosismo harrigarriagatik goraipatua, bere 60 urteko historian Kontzertuko Artista Gazteen zerrendan tokia lortu duen soinujole bakarra da. Bere instrumentuaren enbaxadore, Hanzhi bere presentzia eszeniko liluragarriagatik eta bere interpretazioengatik goraipatu dute, pasioa eta fintasuna xahutzen baitituzte. Hanzhiren lorpen aitzindarien artean daude, besteak beste, Musical Americaren "Hileko artista berria" izendatu izana, New Yorkeko WQXRko Young Artists Showcaseren 2145. ataleko elkarrizketa eta emanaldia programako lehen akordeoi jotzaile bakarlari gisa, eta Naxos zigiluko akordeoi bakarlariaren lehen CDa, "On the Path to HC Andersen", 2019an DRren (Danimarkako irratia) P2 sari ospetsurako izendatu zutena. (Hanzhi Wang-en webgunetik jasoa)
Gaur Encircled, Martin Lohseren akordeoi-obra aurkeztuko dugu Hanzhi Wang akordeoi jotzaile txinatarraren eskutik.
Denontzako musikari buruzko iradokizunak
Autumn Leaves, Jacques Prévert eta Joseph Kosmaren Les feuilles mortes (Hosto hilak) abestiaren bertsio bat da, 1945eko abesti frantsesa, geroago Yves Montandek ezagun egin zuena; leloaren musika jazzaren estandar bihurtu zen, «Autumn leaves» (Udazkeneko hostoak) izenburuarekin. Jazz musikarientzako erakargarritasun harmonikoaren zati handi bat estrofek laudun ziklo bati jarraituz progresio tipikoa dutela eta leloak hungariar eskala minorra modu arinean erabiltzen duela da.
Gaurko bertsioa Chet Baker (tronpeta), Paul Desmond (saxo altua), Hubert Laws (flauta), Bob James (teklatua), Ron Carter (kontrabaxua) eta Steve Gadd (bateria) musikarien lana da.
Carminho (1984), bere belaunaldiko fadista talentudun eta berritzaileenetakotzat jotzen dena, Teresa Siqueira fado abeslariaren alaba da. Txikitatik, Carminhok amaren albumak entzuten zituen, baita gurasoek entzuten eta abesten zituzten beste fado batzuk ere. Gainera, brasildar musikan sartu zen Brasilgo telenobelei esker. Bere lehen diskoa, Fado, Time Out aldizkariak fado errebelazioko hamarkadako diskorik onena izendatu zuen. Horrez gain, Songlines aldizkari britainiarrak 2011ko hamar disko onenen artean izendatu zuen. 2013an Carlos Paredes Saria eman zioten Alma albumagatik. 2017an Musikaren Urrezko Globoa lortu zuen, interprete onenarena, "Carminho Canta Tom Jobim" diskoagatik.
Fadoa portugaldar musikaren adierazpenik ezagunena da nazioartean. Fadoan bizitzaren esperientziak kantuaren bidez adierazten dira. Normalean pertsona bakar batek abesten du, biolak (gitarra espainiarra) eta gitarra portugaldarrak lagunduta. Fadoan gehien kantatzen diren gaiak malenkonia, nostalgia edo auzo xumeen eguneroko bizitzaren istorio txikiak dira, baina batez ere fatalismoa eta frustrazioa.
Jason Derulo (Miramar, Florida, 1989ko irailaren 21a) haitiar jatorriko abeslari, konpositore, dantzari eta aktore estatubatuarra da. Hainbat artistarentzako abestiak ekoitzi eta Cash Money Recordsentzat abestiak idatzi ondoren, Derulok Beluga Heights diskoetxearekin sinatu zuen kontratua. Beluga Heights Warner Music Group-en parte bihurtu ondoren, bere lehen singlea, «Whatcha Say», kaleratu zuen 2009ko maiatzean. Singleak arrakasta handia izan zuen deskarga digitaletan: 2 milioi kopia baino gehiago saldu zituen Estatu Batuetan, eta Billboard Hot 100ean eta beste herrialde batzuetan lehen postura iritsi zen. Derulok 2009ko abenduan kaleratu zuen bere bigarren singlea, «In My Head». Bere estreinako diskoa, Jason Derulo, 2010eko martxoaren 2an estreinatu zen. Michael Jackson abeslaria izan da bere eragin nagusia. Deruloren estreinako albuma, Jason Derülo bezalako dieresi batekin estilizatua, 2010eko martxoaren 2an kaleratu zen. Jason Derulo 2010eko martxoaren hasieran agertu zen lehen aldiz Erresuma Batuko eta Irlandako hamar disko ezagunenen zerrendan. Hirugarren singlea Ridin Solo da, 2010eko apirilaren 26an mundu osoan kaleratu zena. Uztailean, singlea bederatzigarrenera iritsi zen Billboard Hot 100ean.
Alessia Cara (1996) Kanadako musikagile eta abeslaria da, 10 urterekin jada abestiak konposatzen zituena. Bere ibilbidea You Tubeko bere kanalean grabatuz eta irrati ezberdinetan abestuz hasi zuen. Estatuko eta nazioarteko sari ugari jaso ditu. Cararen estreinako albuma, Know-It-All (2015), 8. postura iritsi zen Canadian Albums Charten eta 9. postura AEBetako Billboard 200en. 2016an, albumeko hirugarren singleak, Scars to Your Beautiful, 8. zenbakia lortu zuen Billboard Hot 100 zerrendan, eta 2018an Artista Berri Onenaren Grammy Saria lortu zuen, sari hori irabazi zuen lehen artista kanadarra izanik. Bere musika R&B eta R&B-ren alternatibotzat jotzen da. Pop, soul eta indie pop generoekin ere pistak sortzen ditu.
Bideo bereziei buruzko iradokizunak
Sergei Prokofiev (1891-1953) sobietar konpositore, pianista eta orkestra zuzendaria izan zen, XX. mendeko konpositore nagusienetakotzat jotzen dena eta hainbat musika generotako maisulanen sortzailea. Besteak beste, El amor de las tres naranjas, El teniente Kijé suitea, Romeo y Julieta balleta, Pedro y el lobo... Lan egin zuen forma eta generoen barruan, zazpi opera oso, zazpi sinfonia, zortzi ballet, pianorako bost kontzertu, biolinerako bi kontzertu, biolontxelorako kontzertu bat eta pianorako bederatzi sonata osatu zituen. Bere heriotzaren ondoren, Arthur Honeggerrek, Prokófiev "gaur egungo musikaren figurarik handiena" izaten jarraituko duela aldarrikatu zuen.
Romeo eta Julieta, William Shakespeareren izen bereko obran oinarritutako balleta da, hamahiru eszenatan banatutako hiru ekitalditan egituratua, hitzaurrea eta epilogoa barne. Musikagilearen obrarik preziatuenetako bat da, inspirazio melodiko handia, barietate erritmiko handia eta gai nagusien izaera gogoangarria oinarri hartuta. Partituraren zailtasunak musikagileari urte batzuk geroago bere lanak izango zuen arrakastaz gozatzea eragotzi zion; lirismo faltagatik eta izaera sinfonikoagatik kritikatu zuten, Chaikovskiri gertatu zitzaion bezala.
Gaur ballet osoa aurkeztuko dugu Parisko Opera Nazionaleko Balletaren bertsioan, Monique Loudières (Juliet), Manuel Legris (Romeo) Charles Jude (Tybalt) eta Lionel Delanoe (Mercutio) aktoreekin rol nagusietan, Parisko Operako Orkestrarekin, Vello Pähn estoniarrak gidatuta.
Pizzica. Gona luzeak, kulunkatzen diren zapi gorriak, erritmo bizia eta oinutsik bueltaka ibiltzen diren oinak: pizzika da, Salentoren dantza herrikoia, bere xarma eta energiarekin abailtzen zaituena. Gorputzaren eta musikaren hizkuntza unibertsalarekin, Salentoko nekazarien milaka urteko historia kontatzen du, gaur egun oraindik pizzika ondare identitario eta tokiko folklorearen ikur gisa gordetzen duena.
Pizzika "tarantelen" familiaren parte da, 1400 inguruan Italiako hegoalde osora zabaldu zena. Antzinako herri-dantza honen jatorria bermatzen duten hainbat teoria daude: lehen hipotesiak dio Greziatik datorrela, Dionisioren (Baco) gurtzari lotutako erritu bat bezala, zeinaren bidez etengabe dantzan ospakizun neurrigabeetan murgildu behar baitzen. Bigarren hipotesi batek dioenez, pizzika, "taranta" ere deitua, tarantularen ziztadaren aurkako dantza-antidotoa zen, eta musikari adituek, panderoz eta beste instrumentuz lagunduta, pozoiaren efektua desagertu arte jotzen zuten. (Turisti in Puglia web orrialdeko artikulutik jasoa)
Pasodoblea (martxa areagotua ere deitua) desfile militarretan erabiltzen den espainiar jatorriko martxa arin bat da, infanteriaren arauzko pasabide gisa hartua, ezaugarri berezi batekin, tropek ohiko pasabidea eraman ahal izatea eragiten duena: 120 pauso minutuko. Martxa honekin batera doan musikak konpas bitarra eta mugimendu moderatua ditu eta zezenketetan sartu zen. Pasodoble ere deitzen zaio musika honen konpasean egiten den dantzari.
Dirudienez, pasodoblea, dantza gisa, tonadilla eszenikotik dator, XIX. mendearen lehen erdian entremesen eta dantza eszenikoen ondorio gisa balio zuen konposizioa zena, eta gero, mende beraren erdialdetik aurrera, komedietako ekitaldien bitarteko musikal gisa erabiltzen zena. Pasodoblea definitzen duten ezaugarrien artean, honako hauek nabarmentzen dira: flamenkoaren eragina bere formulazioan, bai pasodoble dantzariak, bai flamenko dantzariak zapatean patroi erritmikoei jarraituz, bere emanaldiaren zati gisa; Pascual Marquina Narro konpositore espainiarraren "España cañí" 1923ko konposizioa, eraikuntza geldoko abesti bat, 2/4ko martxa erritmo baten gainean, pasodoblearekin gehien lotzen dena. Pasodoble abesti gehienek, modernoek barne, "España cañí" pasodoblearen egituraren aldaketak dituzte, pasodoble urratsek zezenketa bat irudikatzen dute, gizonezko bikotea, hiltzailea, burua eta emakumezko bikotea atzean dituela. Mugimendu irmo eta seguruak egiten ditu, burua eta bularra tente dituela.
Gaur, Alhambra balletak Pasodoblearen fantasia koreografiko bat eskaintzen digu, pasodobleen popurri herrikoi batean oinarrituta antzeztua.
David Fang (1986) musika eszeniko, zinema, telebista eta ikus-entzunezkoen konpositore txinatarra da. Shangain jaioa eta New Yorken hazia, txikitatik hasi zen biolina ikasten, musikari profesionala zen bere aitarekin, eta New Yorken burutuko ditu, bai musikako zein musika teknologiako ikasketak. 12 urterekin bere lehen orkestra-lana idatzi zuen eta hortik aurrera bideo-jokoetarako musika konposatzen jarraitu zuen. Hamalau urte besterik ez zituenean, Lau urtaroak balleta idatzi zuen eta gaur Shanghai Dance Academyk eszenaratutako Udazkena aurkezten dugu.
Umeentzako musikari buruzko iradokizunak
Testu hauek egiteko Wikipediako hainbat artikulu erabili dira.
Videomusicalis-eko testuak, euskaraz, gaztelaniaz eta ingelesez eginda daude.
