Herriaren aurka Israelgo Estatua egiten ari den
genozidio terrorista salatu nahi dugu.
1882ko ekainaren 17an Igor Stravinsky jaio zen
Ekainaren 19an Corpus Christi ospatzen da
Ekainaren 21ean Uda hasiko da
Musika klasikoan hasiberrientzako iradokizunak
Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791) musika konposizioko hiru erraldoietako bat da, Bach eta Beethovenekin batera. Haur prodijioa, Salzburgon jaioa, sei urterekin teklatua eta biolina menderatzen ditu eta konposatzen hasten da. Leopold bere aitak bira nekagarrietan erakusten du Europako hainbat gortetan. Konpositore emankorra izan zen (bost urte zituenetik hil zen arte idatzitako 600 lan baino gehiago ditu), eta mota guztietako musika-generoak landu zituen: piano-lanak, ganbera-musika, sinfoniak, obra kontzertanteak, obra koralak, operak, … guzti-guztiak, bere generoko maisulanak. Bere operak, Txirula Magikoa, Don Giovanni, Cosi fan Tutte, eta Figaroren ezteiak, mundu osoko 10 opera ospetsuenen artean daude. Vienan hil zen 35 urte zituela.
Mozarten lanen katalogoa edo Köchel katalogoa (Köchel Verzeichnis, alemanez) Ludwig von Köchelek sortu zuen 1862an eta Wolfgang Amadeus Mozart-ek konposatutako musika lanak zerrendatu zituen. Mozarten lan bakoitza K. edo KV laburdura aurretik duen zenbaki batek izendatzen du; zenbaki horrek bere sorkuntzaren ordena kronologikoa izendatzen du, eta obra gehienetarako balio du, nahiz eta Mozarti oker egotzitako beste autore batzuen lan batzuk agertzen diren ere, eta oraindik aurkitu ez diren beste benetakoak aipatzen ez dituen.
Ave verum corpus, Wolfgang Amadeus Mozartek konposatutako musika motete txiki bat da, izen bereko eukaristia ereserki laburrari buruzkoa. Ereserki hori XIV. mendekoa da eta Inozentzio VI.a aita santuari egokitzen zaio. KV618 zenbakia du, Mozarten obraren Köchel Katalogoaren zenbakiaren arabera. Korurako eta organorako idatzitako motetea Corpus Cristi egunerako konposatu zen eta Salzburgon konposatu zen 1791ko ekainaren 18an (hil zen urtean).
Gaur, Bavariako Irratiko Abesbatza eta Orkestrak eskainiko digu, Leonard Bernstein maisuen maisu estatubatuarraren gidaritzapean.
Piotr Chaikovsky (1840-1893) konpositore errusiarra izan zen, San Petersburgoko Kontserbatorioan graduatu zen eta hainbat generotako lanak idatzi zituen, nahiz eta balletekin lortu zituen arrakastarik handienak. 1859an funtzionario lanpostua lortu zuen Justizia Ministerioan, eta hiru urtera utzi zuen, musikan bakarrik aritu ahal izateko. Bere bizitza pertsonala etengabeko krisiz josita egon zen ama hil zenetik eta homosexualitate erreprimituagatik, eta horrek hilabete gutxi batzuk baino iraun ez zuen ezkontza bat egitera behartu zuen. 150 konposizio baino gehiago idatzi zituen: pianorako lanak, laukoteak, suiteak, sinfoniak, kontzertuak, koralak, kantatak, operak eta balletak. 53 urterekin hil zen eta historiako konpositorerik handienetakotzat jotzen da.
Harizko 1. Kuartetoa, Op 11 (String Quartet, 1., Op. 11) Chaikovsky bizi zela argitaratu ziren hiru harizko kuarteto osoetatik lehena izan zen. 1871ko otsailean konposatua, 1871ko martxoaren 16tik 28ra Moskun estreinatu zuten Errusiako Musika Elkarteko lau kidek. Kuartetoak lau mugimendu ditu, eta horietatik Bigarren mugimendua eskaintzen dugu gaur - ANDANTE CANTABILE, konpositoreak bere arreba Kamenkaren etxean entzun zuen abesti herrikoi batean oinarritua. Kuartetoa Leon Tolstoiren omenezko kontzertu batean aurkeztu zenean, esaten da egilea negarrez hasi zela mugimendu horrengatik.
Gaur, ordea, bigarren mugimendu hau biolontxelo eta orkestrarako bertsioan eskaintzen dugu, Corinne Morris txelo-jotzailea protagonista duena, Philip Hesketh maisuak gidatutako Macedonian Radio Symphony Orchestrak lagunduta.
Felix Mendelssohn (1809-1847) piano-jotzaile, orkestra-zuzendari eta musikagile alemaniarra izan zen, perfekzio tekniko eta formal bikainekoa. Gaztetan bere gaitasun apartak erakutsi zituen mutil prodijioa eta Fanny Mendelssohn piano-jotzaile eta konpositorearen anaia. Amaren piano klaseak jasotzen hasi zen; hemezortzi urterekin konposizio klaseetan sartu zen Bachen Klabe ongi tenperatua oinarritzat hartuta. Horrela, Mendelssohnen lanek argitasun tonal ongi finkatua eta kontrapuntuaren domeinu sakona erakusten dute. Bere ondarea pianorako musika, organorako musika, ganbera musika, oberturak, sinfoniak, kontzertuak, oratorioak eta musika intzidentala dira.
A Midsummer Night's Dream (Udako gau bateko ametsa) Mendelssohnen obra musikala da, 1842an idatzia eta Shakespeareren (1564-1616) izen bereko antzezlanean oinarritua. Musika intzidentala da, Eztei-martxa ospetsua barne hartzen duena, 1821ean idatzitako Kontzertu-obertura (op.21) gehitu zitzaion antzezlanaren ekoizpen baterako. Obra, Prusiako Federiko Gilen IV.a erregearen enkargu bat izan zen, eta 12 mugimendutan egituratuta dago, aurretiko obertura bat eta azken koda bat ere badituelarik.
Gaur 1 zenbakia eskaintzen dugu, “Scherzo”, Mariinsky Theatre Orchestraren bertsioa, Valery Gergiev maisu errusiar ospetsuak gidatua.
Igor Stravinsky (1882-1971), errusiar pianista, orkestra zuzendari eta konpositorea izan zen; kritikari askorentzat, XX. mendeko garrantzitsuena. Bere bizitza luzean hainbat lan konposatu zituen hainbat estilo jorratuz, hala nola primitibismoa, neoklasizismoa eta serialismoa. Noizbait, Stravinskiren etorkizun musikala Sergei Diáguilevek bideratu zuen, Pariseko Errusiar Balleten zuzendariak, eta Stravinski kontratatu zuen bere konpainiarentzat ballet bat idazteko, Suzko txoria izango zena; Stravinskik 1910ean utzi zuen Errusia lehen aldiz, Ballet Errusiarren estreinaldira Parisen joateko. Hiri horretan egon zen bitartean, Errusiako Balletentzat beste bi obra egin zituen: Petrushka (1911) eta Udaberriaren sagaratzea (1913).
Balletek konpositorearen garapen estilistikoa erakusten dute: Suzko txoria balletaren estiloak, Rimski-Kórsakoven eragin indartsua erakusten du; Petrushka balletak, bere indar bitonal indartsua; eta azkenik Udaberriaren sagaratzeak, disonantzia polifoniko basatira eramango gaitu. Stravinskik bere estreinaldiei buruz esan zuen bezala, bere asmoa «deabruari dena agintzea» zen (eta lortu zuen: 1913an Udaberriko Sagaratzearen estreinaldia musikaren historiako eskandalurik ospetsuena izan zen ziurrenik, entzuleen artean ukabilkadaz borrokatuz eta bigarren ekitaldian poliziaren zaintzaren beharra agertuz). Askorentzat, ballet ausart eta berritzaile horiek, generoa ia berrasmatu zuten. Ondoren, AEBra joan zen 1939an, eta bertan nazionalizatu zen 1945ean; han bizitzen jarraitu zuen 1971n hil zen arte.
Stravinskik hainbat talde instrumental desberdinetarako ere idatzi zuen forma klasikoen espektro zabal batean, operetatik eta sinfonietatik hasi eta pianorako pieza txikietara eta jazz taldeentzako obretara; baina konpositore gisa ospea lortzeaz gain, bere konposizioen pianista eta zuzendari gisa ere jarraitu zion, sarritan. Errusiar kosmopolita izan zen funtsean, XX. mendeko musikagile eta artista garrantzitsuenetako bat, bai Mendebaldean baita bere jaioterrian ere; era berean, Time aldizkariak XX. mendeko pertsonarik garrantzitsuenetakotzat hartu zuen.
Tangoa, musika genero bat eta dantza bat da, Rio de la Plata eskualdearen eta eragin eremuko ezaugarri, baina batez ere Buenos Aires (Argentina) eta Montevideo (Uruguai) hiriena. Sei musika-estilo nagusik utzi zuten beren arrastoa tangoan: tango andaluziarra, habanera kubatarra, candombea, milonga, mazurka eta polka europarra. Tangoak dantza herrikoia irauli zuen, besarkatutako bikotearekin dantza sentsual bat sartuz, pertsona bakoitzak bere gorputzarekin eta dantzarien gorputzek elkarren artean duten harreman emozional sakona proposatzen duena. Musikalki forma bitarra (gaia eta leloa) edo hirutarra (trio bat gehitzean) izan ohi du. 2009ko irailaren 30ean, Unescok Gizateriaren Kultur Ondare Immaterial izendatu zuen.
Gaur Su Jung Choi y Aeji Yoon artistak, Igor Stravinskyren Tango para dos pianos aurkeztuko digu.
Musika klasikoari buruzko iradokizunak
Antonio Vivaldi (1678-1741) apaiz, biolin jotzaile eta konpositore italiarra izan zen, apaiz gorria izenez ezaguna (“il prete rosso”). Venezian jaio zen, eta umetan ikasi zuen aitarekin biolina jotzen; 15 urte zituela Seminarioan sartu zen, eta apaiztu ondoren, ia ezin zituen bere erlijio-betebeharrak bete, osasun-arazoak baitzituen; beraz, biolin irakasle izendatu zuten umezurztegi batean, non eskola teorikoak eta instrumentu-eskolak ematen baitzituen. 40 urterekin, Kapera Maisu izendatu zuten Mantuan, eta han idatzi zituen bere Lau urtaro ospetsuak. Handik Milanera joan zen, gero Erromara, gero berriro Veneziara, eta azkenik Vienara, bertan hil zelarik. Bere bizitzan zehar ia 800 obra konposatu zituen, horietatik erdiak kontzertuak, 40 opera, 60 obra erlijioso eta sonata ugari.
Lau Urtaroak biolinerako lau kontzertuz osatutako multzoa da bere estreinaldian, musika programatikotzat hartzen dugunaren antzeko azalpen-liburuxka bat erantsi zuen.
Uda, 2. Kontzertua hiru mugimendutan egituratuta dago: I (0 '10 ") ALLEGRO NON MOLTO "Urtaro gogorraren azpian, eguzkia piztuta, gizakia eta artaldea moteltzen dira, eta pinua erretzen da." II (6 '05") ADAGIO E PIANO-PRESTO E FORTE "Bere gorputz-adar laxoei atsedena lapurtzen die, tximistaren beldurra, eta trumoi basatiak, eta euliak eta eulitzarrak, tropel amorratua!" .- III (8' 10 ") PRESTO "Ah, horiek dira bere benetako beldurrak! Trumoiak zerua lehertzen du eta kazkabarra, galburu eta pikorren buruak mozten ditu".
Gaur Mari Samuelsen biolin-jotzaile norvegiarrak eskainiko digu, Trondheim Soloists, Trondheim-en (Norvegia) egoitza duen harizko musikarien ganbera-taldeak lagunduta.
Txistua “hiru zuloko txirula” izeneko europar familiakoa da. Esku bakarrarekin jotzen da (normalean ezkerrarekin), bestea libre gera dadin txistua jotzeko besotik zintzilik dagoen danbolina jotzeko (gaur egun Fan afinatua dago). Laguntzaile bezala, familia berekoa den silbotea edo txistu haundia izaten du, soinu grabeagodun instrumentua, Sib-en afinatua; eta xirula, soinu agudoagoa instrumentua, normalean ttun-ttunak laguntzen duena (soka-danborra). Txistua erromerietan, kalejiretan, omenaldietan, ekitaldi instituzionaletan eta hainbat kontzertu motatan erabiltzen da, bai bakarlari gisa, orkestra batek lagunduta, bai txistu-banda batean parte hartuta. Talde horrek hiru ahotsetan idatzitako obrak interpretatzen ditu (1. txistua, 2. txistua eta silbotea), danbolinaren eta kaxa argi edo zabaltzailearen laguntzarekin.
Garikoitz Mendizabal (1973) Zestoan jaio zen, Gipuzkoan, eta Donostiako Goi Mailako Musika Kontserbatorioan egin zituen ikasketak, Jose Ignacio Ansorenaren eskutik. Bakarlari gisa aritu da Espainiako eta Hego Koreako hainbat talderekin; gaur egun Bilboko Udal Txistulari Banda zuzentzen du.
Gaur, Chun Cheon Philarmonic Orchestra orkestra korearrak lagundurik, euskal kantuen rapsodia hau eskainiko digu Unai Urretxo maisuaren gidaritzapean.
Sinfonia. Sinfonia hitza latinezko symphonĭa hitzetik dator, eta hau, era berean, grekerazko συμφωνία (symphōnía), hitzetik dator, eta “kontsonantzia” esan nahi du, διρωνία(diaphοnia) funtzioaren kontra, "disonantzia" esan nahi baitu. Erdi Aroan eta geroago ere, sinfonia hitza zenbait instrumentu deskribatzeko erabili zen, batez ere aldi berean soinu bat baino gehiago sortzeko gai zirenak; «elkarrekin jotzea» esanahi bezala jasoa, hitza XVI. eta XVII. mendeko konpositoreen lan batzuen izenburuetan agertzen hasi zen, eta XVIII. mendearen amaieran hitzak gaur egun ematen zaion esanahi komuna hartu zuen: lau atal edo mugimendu ezberdinez osatutako obra bat, gehienetan orkestrarako konposatua. Sinfoniak heldutasuna lortu zuen Beethovenekin. Bere sinfoniek lehen mugimendu bat izan ohi zuten, Allegro (sonata forman), bigarren mugimendu geldo bat (batzuetan gai eta bariazio forman), hirugarren mugimendu bat erritmo hirutarrarekin (normalean scherzo bat, Beethovenen aurretik minueto eta hirukote bat izaten zen), eta, amaitzeko, rondó edo sonata formako laugarren mugimendu azkarra.
Hiru mugimendutako Sinfonia, Igor Stravinskyk idatzi zuen 1942tik 1945era, New Yorkeko Elkarte Sinfoniko Filarmonikoaren enkarguz; New Yorkeko Orkestra Filarmonikoak estreinatu zuen 1946ko urtarrilaren 24an, Stravinskyk berak zuzenduta. Hiru mugimendutako sinfonia Stravinskyren lehen konposizio handitzat hartzen da Estatu Batuetara emigratu ondoren; bertan, aurretik abortatutako zinema-proiektuetarako idatzitako materiala erabiltzen du.
Egitura. Sinfonia hiru mugimendutan egituratuta dago: LEHEN MUGIMENDUA (0'23") Obertura: Allegro. Txinan lur suntsituaren japoniar taktikei buruzko dokumental batean oinarritu zen. Pianoaren presentzia osatu gabe geratu zen pianorako kontzertu batetik dator. BIGARREN MUGIMENDUAN (10'27") Andante; Interludioa: L'istesso tempo. Harparako musika nabarmena da Bernadetteren abestia filmaren egokitzapenerako idatzi zituen kantuen erabilerarekin. HIRUGARREN MUGIMENDUA (16'24") Con Moto. Soldadu alemanen irudiez arduratzen da, atzerapausoak emanez indar aliatuen arrakasta gero eta handiagoaren aurrean; horretarako, aurreko proiektu abandonatuetako material berrantolatua erabiltzen du, eta, aldi berean, lehen bi mugimenduak batzen ditu, pianoari eta harpari enfasi berdina emanez.
Gaur Victoria Symphony-k eskainiko digu, Tania Miller irakasle kanadarrak gidatuta.
Sofia Gubaidulina (1931), Tartaristanen jaiotako konpositore errusiarra da. Pianoa eta konposizioa ikasi zituen Kazango Kontserbatorioan; 1954an Moskura joan zen eta bertan ikasketekin jarraitu zuen 1963an graduatu zen arte. Bere musika kritikatu egin zuten afinazio alternatiboen esplorazioagatik, baina Shostakovichek bere bidea bilatzera animatu zuen. Gidon Kremerrek interpretatutako Ofertorium biolinerako kontzertuak, kritikaren errekonozimenduari ateak ireki zizkion. Bere lanen katalogoak eta batez ere Johannes Passion-ek erakusten duten bezala, emakume guztiz erlijiosoa da. 2002an Musika Polarraren Saria jaso zuen, Suediako Musika Errege Akademiak emana.
Gaurkoan proposatzen dugun musika lana, De Profundis, akordeoiak bertutetsu baten eskuetan egin ditzakeen gauza nabarmen guztien erakustaldia da. Sofia Gubaidulinak, lan handia hartu zuen Friedrich Lips interprete errusiarrarekin batera akordeoia aztertzeko, eta bere baliabideak ahalik eta gehien ustiatzen ditu. De Profundis polifonia konplexuko lana da, nota-multzo trinkoak, glissandiak, efektu perkusiboak, hauspoarekin eginiko arnasketa-soinuak ("aire-botoiaren" efektuekin); hori guztia eskala dinamiko oso zabalaren eta abiadura kontrastatzaileen barruan.
Hanzhi Wang, Kontzertuko Artista Gazteen zerrendan, bere 58 urteko historian, tokia lortu duen lehen soinujolea da, eta New Yorkeko WQXReko Young Artists Showcase programan soinujole bakarlari bat agertzen den lehen aldia. Bestalde, Hanzhi Wangek Lehen Saria irabazi zuen Italiako Nazioarteko 40. Akordeoi Castelfidardo Lehiaketan. Errezitaldi, hitzaldi, aurkezpen eta eskola magistralek ez dute etenik Manhattango Musika Eskolan, Danimarkako Musika Errege Akademian, Tianjingo Musika Kontserbatorioan, Ganteko Musika Kontserbatorioan eta Norvegian eta Portugalen. Martin Lohse, James Black eta Sophia Gubaidulina konpositoreek idatzi eta eskaini dizkiote obrak. Hanzhi Wangek, Beijingo (Txina) Musika Kontserbatorio Nagusian lortu zuen lizentziatura, eta Kopenhageko Danimarkako Musika Errege Akademian osatu zuen bere maisutza.
Denontzako musikari buruzko iradokizunak
Finneas (Los Angeles, 1997) abeslari, konpositore, musika-ekoizle eta aktore estatubatuarra da. Hainbat abesti xume kaleratu eta beste artista batzuentzat idatzi ditu, bere arreba Billie Eilish abeslaria barne. 2019an Blood Harmony estreinako EPa kaleratu zuen. Aktore gisa, 2013an Life Inside Out film independentearen protagonista izan zen. FOXeko Glee seriean Alistairren papera egiteagatik ere ezaguna da. 2011n, Spencer antzeztu zuen Bad Teacher filmean. ABC telebista-kateko Modern Family telesaileko bi ataletan eta Aquariusen bi ataletan ere agertu zen. 2019 hasieran, Finneasek New Yorkeko eta Los Angeleseko sarrera guztiak saldu zituen bere lehen bira egin zuenean.
Avril Lavigne (Belleville, Ontario, 1984) abeslari eta konpositore kanadarra da. Billboard bezalako aldizkarietako kritikariek «Pop Punkaren printzesa» deitzen diote. 2000ko abenduan ekin zion musika ibilbideari, liburu denda batean aurkezpen bat egin ondoren L.A. Reid ekoizlearen interesa piztu eta Arista Recordsentzat sinatu zuenean. Estudioko zazpi album kaleratu ditu eta hirurogeita bi milioi album eta laurogeita lau milioi single saldu ditu mundu osoan, mundu osoko lehenak izanik bere 6 singleak. Bere eraginak power poparen eta punk rockaren bideetatik igarotzen dira. Forbesen arabera, Avril munduko gazte ospetsu aberatsenetakoa da, 2010ean 100 milioi dolar baino gehiagoko dirutza izanik eta 2022an Hollywoodeko ospearen pasealekuan izar batekin kondekoratua izan da. 2000 eta 2009 urteen artean ehun abesti eta album onenak aukeratzeko Rolling Stone aldizkariak sortutako inkesta batean, «Complicated» abestiak eta Let Go albumak, zortzigarren eta laugarren postua lortu zuten, hurrenez hurren.
Guinness errekorra ere badu abeslariak, 2003ko urtarrilaren 11n Erresuma Batuko ospe handiko zerrendetara estreinako albuma eraman zuen emakumezko abeslari gazteena baita, 18 astez egon baitzen zerrenda horretako lehen postuan, Let Go albumarekin. Disko hau Rockaren Ospearen Aretoko album onenen zerrendako 162. postuan ere egon zen. Billboard aldizkariaren arabera, Lavigne 2000. hamarkadako Estatu Batuetako ehun artista ezagunenen zerrendan dago, 27. postuan. Bere ibilbide musikalarekin batera, Lavignek bere ahotsa eskaini zion Vecinos invasores (2006) filmeko pertsonaia bizidun bati, eta Fast Food Nation (2006) zintan egin zuen debuta pantailako aktoresa gisa.
Martinho da Vila (Martinho José Ferreira: Duas Barras, Rio de Janeiro, 1938ko otsailaren 12a) brasildar abeslari eta konpositorea da. Rio de Janeiroko Vila Isabel Eskolako sambista (nahiz eta Rio estatuan jaio), Record telebista-katearen III. Musika Jaialdian hasi zuen bere ibilbidea 1967an, eta "Menina moça" abestiarekin lehiatu zen. 1968 eta 1969an esperientzia errepikatuko zuen. Azken urte horretan merkaturatu zen bere iraupen luzeko lehen diskoa: Martinho da Vila. Bertan, "Casa de bamba", "O menores burguês" lanak eta, "Iaiá do cais dourado" eta "Carnaval de ilusión" estilo trinkotuko sambak zeuden, formatu tradizionaletik aldatzen zirenak. Horrela, bere etengabeko arrakastak jarraitu zuten, harik eta Martinhok bere salmenta izugarriekin Brasilgo musikaren eszenan zegoen tabua hautsi zuen arte, hots, sambistek masetara iristeko bitarteko ahotsak behar zituztela.
Zephanie Dimaranan (Zephanie, 2003ko otsailaren 14a) filipinar abeslari, aktoresa eta aurkezlea da. Ezaguna egiten da, Idol Philippinesen lehen denboraldiko irabazlea baita. "Urteko Grabazioko Emakumezko Artista Berria" izendatu zuten 12. PMPC Star Musika sarietan, eta Urteko Abeslaria lehenengo KUMU Livestreaming sarietan. 11. Himing Edizioetan parte hartu zuen, "Tinadhana Sa 'Yo"ren interprete bezala, MOR 's Choice eta TFC' s Global Choice Awards sariak irabazi zituelarik. Dagoeneko 2022ko urtarrilean garai guztietako 10 milioi erreprodukzio baino gehiago izan ditu Spotifyn. Bere izen bereko "Zephanie" albuma iTunes Filipinetan lehen postura iritsi zen berehala kaleratu ondoren, pista guztiak Top 100ean agertu ziren bitartean. Bere "Sabihin Mo Na Lang Kasi" abestia Star Musicek 2020an kaleratutako abesti arrakastatsuenetako bat bezala katalogatu zen, guztira milioi bat erreprodukzio baino gehiagorekin. Nabarmentzekoa da 2021eko irailean Abu Dhabin Now Uniteden bootcampera batzeko aukeratutako 12 irabazleetako bat izan zela. Brian McFadden Westlife boy band irlandarreko kidearekin ere dueto bat egin zuen Filipinetan eman zuen kontzertuan. Gaur egun, GMA Network-eko artista da, All-Out Sundays barietateen programaren zutabe gisa.
Bideo bereziei buruzko iradokizunak
Felix Mendelssohn (1809-1847) piano-jotzaile, orkestra-zuzendari eta musikagile alemaniarra izan zen, perfekzio tekniko eta formal bikainekoa. Gaztetan bere gaitasun apartak erakutsi zituen mutil prodijio eta Fanny Mendelssohn piano-jotzaile eta konpositorearen anaia. Amaren piano klaseak jasotzen hasi zen; hemezortzi urterekin konposizio klaseetan sartu zen Bachen Klabe ongi tenperatua oinarritzat hartuta. Horrela, Mendelssohnen lanek argitasun tonal ongi finkatua eta kontrapuntuaren domeinu sakona erakusten dute. Bere ondarea pianorako musika, organorako musika, ganbera musika, oberturak, sinfoniak, kontzertuak, oratorioak eta musika intzidentala dira.
Gaur aurkezten dizuegun Udako gau bateko ametsa, Mendelssohnen obra musikala da, 1842an idatzia eta Shakespeareren (1564-1616) izen bereko antzezlanean oinarritua. 17 urte zituela idatzi zuen antzerki emanaldi baterako, nahiz eta bertsio honetan, George Balanchinek (1940-1983) koreografiatutako bi ekitaldiko balleta den, ballet klasikoaren eta modernoaren arteko zubi lana egiten duen balleteko maisu errusiarra, XX. mendeko maisu nagusietako bat.
Gaurko emanaldia Alessandra Ferri, Roberto Bolle eta Milango La Scalako Antzerki Sinfonikoaren eskutik jasoko dugu.
Euskal dantzak, euskal kulturaren zati oso garrantzitsua eta folklorearen funtsezko zatia dira. Lurralde historiko edo probintzia bakoitzak bereak ditu, eta herri bakoitzak ere bere dantza propioa du, festa nagusietan dantzatzera ohitzen dena. Horietako batzuk oso zaharrak dira, jatorria garai haietan galdu zutenak; beste batzuk, dantza zaharren birsortze gutxi gorabehera modernoak dira, eta batzuk oinarri herrikoia duten koreografia berriak dira.
Oñatiko Arku dantza, Oñatiko jai garrantzitsuena Korpus Khristiarena da. Beratan, goizean, Meza Nagusiaren ostean, prosezio bat kaleratzen da, pertsonaia sakratuekaz eta dantzariekaz. Honeek, berriro dantzatzen dabe arratsaldean. Dantza guztietariko bat Arku dantza da, oso ikusgarria bere erritmo eta aldakuntzekaitik. (Bideo honen oinetik jasoa)
Gaur Itxas Alde Dantza Taldearen eskutik eskaintzen dugu.
Лето (Uda). Errusiako dantza folkloriko tradizionalekin egindako emanaldiak, manifestazio askotan, Errusiaren izaera nazionalaren hainbat alderdi islatzen ditu, gaur eskaintzen dugun Uda dantzan ikus daitekeenez, S. Galperinek eta V. Zhmykhovek musikatutako eta I. Moiseevek koreografiatutako "Lau urtaroak" suitearen parte dena. Gaurko gure dantzak umorea, pikardia, erromantzea eta lirismoa irudikatzen ditu, askotan landa-jendeari egozten zaiona. Ekintza Uztaren Jaialdian egiten da, eta adin guztietako egoiliarrak bildu dira bikote gaztea zoriontzeko. (Bideoaren oineko iruzkinaren laburpenetik jasoa)
Gaurko bertsioa Igor Moiseyev Balletak eskaintzen digu, Moskuko Bolshoi Antzokiaren erraietatik sortutako konpainia eta gaur egun munduko ballet-konpainia handienetako bat dena; konpainia honek herri-dantzen berezkotasuna ballet klasikoaren akademizismoarekin sintetizatzea lortzen du.
Le Sacre du printemps (Udaberriaren sagaratzea), Pariseko Errusiar Balleten konpainiarentzako 1913ko denboraldirako idatzitako Stravinskiren ballet bat da; jatorrizko koreografia Vaslav Nijinskyrena izan zen, Nicholas Roerichen eszenografia eta jantziekin. Campos Eliseos Antzokian estreinatu zenean, musika eta koreografia abangoardistak zirrara eta istiluak sortu zituen entzuleengan. Roerichek, Stravinskyren ideiatik garatzen duen kontzeptua, bere azpitituluak iradokitzen du, «Errusiako irudiak bi zatitan». Obra, Antzinako Errusian kokatua dago, eta udaberriaren hasieran dontzeila baten bahiketa eta sakrifizio paganoaren historia deskribatzen du, hil arte dantzatu behar zuena.
Egitura. Musika-lana 2 ataletan egituratuta dago, modu honetara:
Lehen atala, Lurraren adorazioa: I (4´35´´) SARRERA (Lento. Più Mosso. Tempo I) .-. II (7´40´´) UDABERRIKO IRAGARPENAK. NERABEEN DANTZA (Tempo giusto) .-. III (11´00 ´) BAHIKETA JOKOA (Presto) .-. IV (12´12´´) UDABERRIKO ERRONDAK (Tranquillo. Sostenuto e pesante. Vivo. Tranquillo) .-. V (16´05´´) TRIBU AURKARIEN JOKOA (Molto allegro) .-. VI (17´32´´) JAKINTSUAREN SEGIZIOA.-. VII (18´56´´ 33´´) LURRAREN ADORAZIOA (Jakintsua) (Lento) .-. VIII (18´55´´) LURRAREN DANTZA (Prestissimo) .-.
Bigarren atala, Sakrifizioa: I (20´02´´) SARRERA (Lento) .-. II (24´19´´) NERABEEN ZIRKULU MISTERIOTSUAK (Andante con moto - Più Mosso - Tempo I) .-. III (27´34´´) AUKERATUTAKOAREN GLORIFIKAZIOA (Vivo) .-. IV (29´06´´) ARBASOEN OROITZAPENA.-. V (29´59´´) ARBASOEN EKINTZA ERRITUALA (Lento); VI (33´31´´) DANTZA SAKRATUA (Aukeratua) (Allegro).
Gaur Mariinsky Antzokiko Balletak eta Orkestrak eskainiko digute, Valery Gergiev maisu ospetsuaren gidaritzapean.
Umeentzako musikari buruzko iradokizunak
Testu hauek egiteko Wikipediako hainbat artikulu erabili dira.
Videomusicalis-eko testuak, euskaraz, gaztelaniaz eta ingelesez eginda daude.
